Skip to content Skip to footer

Historia golfa

Nikt dokładnie nie wie, gdzie i kiedy narodziła się historia golfa. Legenda głosi, że wymyślili go szkoccy pasterze owiec uderzając kijem w kamień pierwsze zapisy o grze pochodzą z roku 1457…wiadomo także, że chętnie grywała w golfa Maria Stuart a pierwszy klub golfowy założono w połowie XVIII wieku…

 

Genealogia golfa do dziś pozostaje niezbyt jasna. Podobno już w średniowiecznej Europie istniało kilka gier polegających na uderzaniu do celu małej drewnianej piłki przy użyciu metalowych kijów. Na Zachodzie, na ulicach Francji i Włoch grano namiętnie w pallemaille (kiedy gra ta dotarła w XVII wieku do Anglii, wybudowano w centrum Londynu miejsce do gry nazywane do dziś Pall Mall). Na dużych otwartych przestrzeniach belgijskich miast rozgrywano mecze chole, a na holenderskich lodowiskach colfa. Można wnioskować, że to właśnie holenderscy marynarze „przywieźli swojego golfa” do Anglii i Szkocji.
Źródła historyczne donoszą, że w 1457 roku król Szkocji James IV wydał edykt zabraniający gry swoim poddanym, którzy poświęcali na nią czas przeznaczony na obowiązkowe ćwiczenia łucznictwa. Zakaz został jednak szybko, zaledwie po pięciu latach, zniesiony. Król sam zaczął grywać w golfa bardzo chętnie i namiętnie. Jemu właśnie przypisuje się rozpowszechnienie gry (w formie zbliżonej do tej, jaką znamy obecnie) na terenie Anglii i Szkocji.
Popularność golfa rosła od tamtej pory w zatrważającym tempie. W XVI wieku zdobył wielką sławę między innymi dzięki królowej Marii Stuart (Francuzce, która często grywała w tzw. caddie) i królowi Karolowi. W tych czasach właśnie (w 1552) zbudowano pierwsze pole golfowe w St Andrews, które istnieje do dziś i uważane jest za jedno z najpiękniejszych na świecie.
XVIII wiek to kontynuacja wielkiego rozkwitu golfa. Powstawały w tym czasie nie tylko funkcjonujące do dnia dzisiejszego kluby (w 1744 roku powołany został do życia The Gentlemen Golfers of Leith), ale też stworzono pierwsze pisane reguły gry. W tym samym roku The Royal and Ancient Golf Club of St Andrews przedstawiło pierwsze zasady: m.in. zakaz wymiany piłki podczas gry, zakaz usuwania drobnych naturalnych przeszkód, zakaz gry piłką przeciwnika. Zaledwie 5 lat później utworzono słynny klub St Andrews Society of Golfers, w 1759 roku przedstawiono grę w formacie Stroke Play, a w 1764 po raz pierwszy rozegrano turniej na polu 18 dołkowym (co stało się później tradycją).
Do Ameryki golfa przywieźli (w 1786 roku) szkoccy oficerowie i musiało minąć dobre 100 lat, by gra zakorzeniła się na Nowym Kontynencie. Pierwszy prawdziwy amerykański klub założony został dopiero w 1873 w Montrealu w Kanadzie.
Istotnym motorem rozwoju golfa stała się nieumyślnie brytyjska polityka imperialna dziewiętnastego wieku. Gra przedostała się na wschód. Otwarto kluby w Indiach, w Bombaju, w Nowej Zelandii, w Południowej Afryce i w Australii.
W chwili obecnej golf jest już popularny na całym świecie. Zdobył zdumiewającą sławę, wypracował niepowtarzalny wizerunek i podbił serca ogromnych rzeszy. Bez wątpienia jest najdynamiczniej rozwijającym się sportem: wraz z awansem cywilizacyjnym do grona wielbicieli tej dyscypliny dołączają kolejne kraje Azji i Ameryki Południowej. Już dziś szacuje się, że na całym świecie uprawia go ponad 150 milionów osób. Niewielu wie, że liczy sobie więcej aktywnych fanów niż piłka nożna czy tenis. Jako ciekawostkę można przytoczyć informację, iż na turnieju golfowym podczas 1 turnieju może kibicować ponad 100 tysięcy ludzi.
Dzisiaj turnieje golfa rozgrywane są w konkurencji amatorów i zawodowców, kobiet i mężczyzn, indywidualnie i drużynowo a zawodowi golfiści są jednymi z najlepiej zarabiających sportowców na świecie.

Golf na ziemiach Polski

Warto wspomnieć, iż przed 1939 rokiem na ziemiach dzisiejszej Polskidziałały pola golfowe w Warszawie Powsinie, Gdańsku, Łańcucie, Katowicach i Szczawnie. Najstarszy klub golfowy w Szczawnie Zdroju czyli ówczesnym Bad Sazbrunn powstał w 1906 roku i uznawany był przez całą europejską elitę. W 1928 roku powstał w Warszawie przy ulicy Nowosielskiej (obecna ulica Bartycka) „Warszawski Golf Club”. W 1932 roku wydano pierwszy polski “Podręcznik do gry w golfa”, którego autorem był Adam Gubatta. Można tam znaleźć między innymi, że „Jakkolwiek do golfa istnieje wiele tysięcy torów wykwintnie urządzonych i znacznym kosztem pielęgnowanych, to jednak w golfa można grać na każdym obszerniejszym pastwisku, bez żadnych kosztownych urządzeń”. W przedwojennej Rzeczpospolitej w 1938 roku „Warszawski Golf Club” zostaje przeniesiony do Powsina i przemianowany na „Polski Country Club”. 50 hektarowe 9 dołkowe pole powstało na ziemiach odkupionych od hrabiego Branickiego. Relacje z tych wydarzeń znajdują się we wspomnieniach Antoniego Uniechowskiego. Wybitnym polskim ówczesnym golfistą był Karol hr. Radziwiłł, który osiągnął hcp 4.
“Gra w golfa wymaga dużej pewności uderzenia i bystrości oka. Łączy w sobie niezwykle miły spacer z umiarkowanym ruchem fizycznym. To też Anglicy grają w golfa w pogodę czy w niepogodę z równą pasją i chwalą sobie doskonały wpływ tego nie męczącego sportu na nerwy i fizyczne samopoczucie. Mimo tego golf nie zyskał sobie poza Anglią i Ameryką nigdzie tak wielkiej popularności, co tłumaczy się tym, że jest to gra kosztowna i wymagająca dużych sum pieniężnych na dzierżawę terenów, utrzymanie klubów przy terenach itd. W Polsce czyniono próby założenia klubów golfowych w Poznaniu, a spodziewać się należy, że w niedługim czasie w kilku ośrodkach powstaną tereny golfowe które dadzą naszym starszym panom wiele sympatycznych emocyj.”
W 1939 roku istniały już cztery pełnowymiarowe pola golfowe w Gdańsku, Łańcucie, Katowicach i Powsinie. Jak wiadomo w okresie wojennym jak i w polityce sowieckich sąsiadów nie było miejsca na taką dyscyplinę. Poprzedni ustrój zamordował polskiego golfa i wypalił do cna wszystkie korzenie. Wszystkie obiekty bez wyjątku zarosły pszenicą, prosem i żytem współtworząc socjalistyczny krajobraz PGR-owskiej rzeczywistości. Jeżeli władza chciała zniszczyć przejawy życia tak zwanej znienawidzonej klasy wyższej to w tej kwestii odniosła stuprocentowy sukces godny ówczesnej propagandy. Niezmienna sytuacja panowała w Rzeczpospolitej przez niemal pół wieku zacierając jakiekolwiek wspomnienia o tym zjawiskowym sporcie.
Wraz z przemianami ustrojowymi, burzą młodego kapitalizmu, raczkującej demokracji a przede wszystkim dzięki entuzjastom, którzy spróbowali trafiać w piłeczkę za granicą bądź obcokrajowcom, którzy osiedlili się w Polsce. To właśnie dzięki nim golf powrócił z końcem lat 80. Powrócił to zbyt duże słowo, lecz pojawił się na nowo w świadomości polaków co miało znaczenie w latach kolejnych Open Championship St. Andrews 1895 Art Print. Na początku lat 90-tych powstały dwa pierwsze ośrodki golfowe cieszące się do dzisiaj dobrą sławą czyli pola w Rajszewie pod Warszawą i w Kołczewie pod Międzyzdrojami. Otwarcie tego pierwszego w 1992 roku jest początkiem prawdziwego zmartwychwstania golfa na terenie III Rzeczpospolitej. To właśnie tam w lipcu 1992 roku, na dopiero co zalesionym terenie zebrała się wokół małego baraku mała grupka osób, po to by rozegrać pierwszy polski turniej.